Vuran Bir Çocuğa Nasıl Davranmalı? Güç, İktidar ve Toplum Üzerine Siyasal Bir Analiz
Bir siyaset bilimci olarak güç ilişkilerini incelerken bazen en çıplak haliyle bir çocuğun davranışında görürüm o ham enerjiyi: Vurmak. Şiddetin, baskının ya da otoritenin kökenine indiğimizde, karşımıza her zaman şu temel soru çıkar: İktidar nasıl öğrenilir?
Bir çocuk vurduğunda sadece fiziksel bir tepki göstermiyor; o, içinde büyüdüğü düzenin, aile içi hiyerarşinin ve toplumun güç anlayışını dışa vuruyor. Peki o halde vuran bir çocuğa nasıl davranmalı? Bu sorunun cevabı sadece pedagojik değil, aynı zamanda siyasal bir meseledir.
İktidarın İlk Temsili: Aile Devleti
Her çocuk ilk kez “iktidar” kavramıyla evde tanışır. Aile, toplumsal düzenin mikro düzeydeki bir yansımasıdır. Anne-baba, devletin kurumlarını; çocuk ise vatandaşı temsil eder. Bu ilişkide çocuk, sınırları öğrenirken aynı zamanda otoriteye karşı tepkilerini de geliştirir.
Bir çocuk vurduğunda, bu eylem bir tür iktidar performansıdır — bir şeyleri kontrol edebilme, sınırları test etme, karşısındakinin tepkisini ölçme arzusudur. İşte tam bu noktada ebeveynin tutumu, çocuğun ileride nasıl bir vatandaş olacağını şekillendirir.
Sorulması gereken provokatif bir soru: Bir çocuğun gücüyle yüzleşemeyen bir toplum, kendi iktidarını adil biçimde yönetebilir mi?
Kurumların Rolü: Disiplin mi, Demokratik Eğitim mi?
Birçok eğitim sistemi, çocuğun davranışını “düzeltmeyi” hedefler. Ancak siyasal açıdan bakıldığında bu, bireyi disipline etmenin bir yoludur. Michel Foucault’nun “disiplin toplumları” kavramını hatırlayalım: Okul, aile, hastane ve ordu gibi kurumlar, bireyi şekillendiren iktidar ağlarıdır.
Vuran bir çocuğa yalnızca ceza verilirse, bu çocuğa güç kullanımının cezalandırılacağı değil, sadece gizlenmesi gerektiği öğretilir. Oysa demokratik toplumların görevi, gücü bastırmak değil, onu dönüştürmeyi öğretmektir.
Vuran çocuğa nasıl davranılmalı?
Onun eylemini bir suç olarak değil, bir güç ifadesi olarak görmek gerekir. Bu noktada yapılması gereken, çocuğa “gücün nasıl kullanılacağını” öğretmektir — zorbalık için değil, dayanışma için.
İdeoloji ve Toplumsal Cinsiyet: Güç Kimin Elinde?
Toplumsal cinsiyet rolleri, çocuğun şiddete yaklaşımını derinden etkiler. Erkek çocuklar genellikle güç odaklı, stratejik düşünmeye yönlendirilirken; kız çocuklar duygusal denge, uyum ve empati üzerine eğitilir. Bu fark, sadece psikolojik değil, ideolojik bir tercihtir. Erkek egemen iktidar kültürü, çocuğun vurma davranışını “kendini koruma” veya “haklı çıkma” şeklinde meşrulaştırabilir. Buna karşılık demokratik katılımı önceleyen bir yaklaşım, şiddetin değil, iletişimin güç olduğunu öğretir.
Toplumsal açıdan şu soruyu sormalıyız: “Eğer erkek çocuk güçle, kız çocuk uzlaşıyla büyüyorsa; hangi nesil gerçek demokrasiyi inşa edecek?”
Vatandaşlık Bilinci: Gücü Paylaşmayı Öğrenmek
Bir çocuk vurduğunda onu susturmak yerine, gücünü nasıl paylaşacağını öğretmek gerekir. Bu, siyaset biliminin özündeki en temel ilkedir: İktidarın meşruiyeti, rızaya dayanır.
Aile içinde bu rıza, ebeveynle çocuk arasında diyalogla kurulur. Çocuğa “vurmamak” gerektiğini söylemek yetmez; neden vurduğunu anlamak gerekir. Çünkü her davranışın ardında bir güç arayışı, bir görünür olma isteği vardır.
Vatandaşlık bilinci, bu güç arayışını dönüştürmekle başlar. Bir çocuğa adalet, saygı, paylaşım gibi değerler öğretildiğinde, o çocuk ileride toplumsal sorumluluk duygusu yüksek bir yurttaşa dönüşür.
Sonuç: Küçük Bir Yumruktan Büyük Bir Ders
Vuran bir çocuğa nasıl davranmalı?
Bu sorunun yanıtı, hem aile hem toplum hem de devlet için bir aynadır. Cezalandırmak yerine anlamak, bastırmak yerine yönlendirmek, susturmak yerine konuşturmak gerekir. Çünkü siyaset, en küçük toplumsal birimden başlar: Aileden.
Bir çocuğun elinden çıkan küçük bir yumruk, aslında toplumun güçle kurduğu ilişkiyi yansıtır. Eğer o ilişki adil, paylaşımcı ve demokratik biçimde kurulmazsa; o yumruk ileride sadece büyür, değişmez.
Gerçek siyaset, gücü paylaşabilme cesaretidir. Peki biz çocuklarımıza bu cesareti öğretebiliyor muyuz?
#SiyasetBilimi #ÇocukVeToplum #İktidar #Demokrasi #ToplumsalCinsiyet #Vatandaşlık